AWMVEL

AWMVEL

Herpes hi natna chikhat, virus vanga awm a ni a, chi hrang tam tak a awm a, durh leh pan na tak a awm tir thin a ni. ‘Herpes Simplex’ hi herpes chikhat niin hmu (Oral herpes) leh kap (Genital herpes) bawrah durh thak tak a lo awm a, chu chu a keh hnuah lo panin, a na thei hle a ni. ‘Herpes Zoster’ hi herpes chikhat tho a ni a, tangseh (chicken pox) leh awmvel (Shingles) a awmtir ve thung a ni. Heng natna hi chu taksa khawi hmunah pawh a awm thei a ni. NATNA HRIKIN A KAIHHNAWIHTE:- A awm tan dan (Primary Stage) : Natna hrik kai atanga ni 2-8 velah taksaah durh te tak te te a lo awm a. A durh na lai te hi rawn senin, vun a za mer mer a, thenkhatah phei chuan a sa huam huam thin. A durh hi a keh awlsam a, a keh tawh chuan panah a insiam nghal mai thin. A awmna hmun azirin zun zawngten a na thei a, chu mai bakah khawsik, thal thoh leh chau ngawih ngawih ten a awm theih bawk a ni. A vei rei zual te chu a na lai (eg., hmai, hmui, etc) kha a hmel hmang a ti danglam thei a ni. Heng durhte hian hriatna thazam kawng a zawh a, hmui lama awm a nih chuan mit a khawih tel thei a, mitdelna hial a thlen thei a ni. Chumai bakah thluak a thlen phei chuan ‘Herpes Encephalitis’ (Thluaka natna lut) an tih, nunna atana hlauhawm tak a awmtir thei a ni. Natna lan loh hun (Latent Stage) :Taksa pawn lama pan leh durhte kha lo damin natna dang engmah a awm tawh lo va. Mahse, hemi hunah hian virus chu vun atangin hriatna thazam, zangruh velah a insawn ta a ni.A taidarh dan (Shedding Stage) : Zangruh vel atangin a hrik (virus) chu hriatna thazamah chuan a inthlah-pung a. Chilah te, chi (semen), chikawng tuihnangah te (vaginal fluids) a lut a, hei vang hian inkaichhawn a awlsam hle a ni. AWM NAWN LEHNA (Recurrences):- Herpes natna hi dam vek nia a lan hnuah durh leh pan te a rawn awm thar leh thei a. Mahse, a hma ang ema na chuan a awm tawh lem lo a ni. Hnathawh rim avanga chauh lutuk te, nilum ai nasat avang te, thi hul dawn avang tein a rawn awm nawn leh thei a ni. A awm nawn leh dawn chuan a hmaa a lo awm tawhnaah khan a za mer mer ang a, thak na deuhten a rawn awm thin a ni. INKAICHHAWN THEIH DAN :-Herpes natna veiten mi dang an kai ve loh nan infawh emaw thil dang inhman tawm loh hram a tha. Inkaichhawn a awlsam em avangin nupa nun hman dan pawhin condom hman ngei tur a ni. Chu chuan inkaichhawnna pawh a ti hniam thei a, mahse pan leh durh chu condom-in a khuh vek theih loh chuan nupa nun hman loh hram a \ha. He natna hi taksa hmun khat atangin hmun dangah a kai theih a ni, entir nan-kap atangin kutah, kut atangin mit emaw taksa peng dangah. Kan hriat tur pawimawh tak chu taksaah natna hnuhma a awm tawh loh pawhin a inkaichhawn theih tho a, hei hi a bikin kap bawra veite atangin kai a awlsam leh zual a ni. Nuin natna a vei chuan a fa chu a hrin hunah a kai thei bawk a ni. A ENKAWL DAN:-Herpes natna hi a tihdam nan damdawi bik a awm lem lo va, mahse a dam chakna atan chuan ‘acyclovir’ (brand name: Zovirax) damdawi mum hi a tha hle a ni. Acyclovir cream hi primary stage leh recurrence laia panah chulhin a ngeih hle bawk. Famciclovir (brand name: Famvir) leh Valacyclovir (brand name: valtrex) te pawh hi damdawi tha tak an ni bawk.A chunga kan sawi tak ang khian a enkawlna damdawi hmuhchhuah a la ni chiah lova. Amaherawh-chu, nachhawkna te, acetaminophen (brand name : Tylenol) leh ibuprofen (brand names : Advil, Motrin, Nuprin) te hian na a ti ziaawm hle a. A pan laiah puan vawt emaw lum pip pep han dah te pawn a ti ziaawm ve hle a ni. |henkhat chuan vur tih sawm kha sarangah thunin an dep thin bawk. Tui lum che chein inbual a tha. (Hmeichhe tan chuan inbual zawh lamah chawhtawlh, kha a ti ziaawm ve thei a ni.) A na lai chu fai taka enkawl tur a ni a, a hul reng tur a ni. Kuta khawih palh pawn taksa danga a kai loh nan ngun taka silfai vat tur a ni. NATNA VEITE ZAWM TUR:-Thei rah leh thlai lam chi ei tam hi a tha a, protein tamna-arsa, sangha, bawnghnute, etc hi ei tam a tha hle bawk. Mei zuk leh zu in te hi pumpelh hram tur a ni a. Caffeine telna (thingpui, coffee, damdawi, etc) te hi a tlem thei ang ber hman tur a ni. Nisa hnuaia awm rei lutuk loh tur a ni a, sunscreen lotion hman ngei ngei tur a ni a. Taksa sawizawina lam regular taka neih tur a ni a, amaherawh-chu, taksa rim lutuk tur ven nan hahchawlh a pawimawh bawk a ni..Kan han sawi tak ang khian herpes natna hi inkai awlsam tak a ni a, a inven dan te chiang taka hriat erawh chuan hlauh tur phei chu a awm lem lo a ni. A tlangpuiin kum upa lamin an vei deuh ber a, naupang zingah chuan a vei sawi tur chu an tam lem lo hle a ni. Source : Dr PC Lalthlamuana Medicine Specialist Hriselna Android

6 comments:

Unknown said...

Kan tangkai pui khawp mai..

LALMUANAWMA said...

A van lawmawm em! Ka thiannu he natna hian a bawm mek a... Kai chhawn awlsam tak tih pawh kan lo hre lem lo va. A van bengvarthlak em!👍

Unknown said...

Ka fapa kum 4 mi pawn avei mek a, bengvar thlak e

Unknown said...

Ka kaihza ah hian tiang chiah hian a awm a. Ka tet laiin ka vei tawh.awmvel a ni tih ka hrelo reng reng. A hlauhawm thei ang em le

Anonymous said...

Ka chhang chiah hian a vei mek a, kan va lawm em he article hian beng a ti var sawt mai

Anonymous said...

A bengvar thlak khawp mai.....

SITE WARNING!

Site Upgrade mek ani a, Page error leh Menu Items leh shortcut dah fel loh leh Error neuh neuh ala awm mek a. Tlawh tute hriatthiamna ka ngen e.