Thingpui thatna leh thatloh na
By*Lalsiampara sailo
Zirmi (researchers) tam takin thingpui hi mihring taksaah eng ang chiahin nge hna a thawh tih hi an lo zir tawh thin a, an hmuhchhuah chu a inang tlangpui. A thatna tam tak a awm laiin that lohna pawh a nei ve. Tjingpui chang lo thil dang pawh, chaw thlengin thatna tam tak a awm, a tel loa kan awm theih lohte pawh an ni ang; mahse that lohna pawh a awm ve thei tho tih hriat tur. Taksa tana thil tha kan ngaihtuah hian kan hriat reng tur pawimawh tak chu eng chenah nge a thata/a that loh theih tih hi thliar thiam fo a ngai, a tawk chiah zela thil ei leh in hi taksain a ngeih ber. A tlem lutuk emaw a tam lutuk emaw chuan hriselnain a tuar thei thin. Thingpui chungchangah pawh hei hi a dik chiah mai.
Thingpui-ah hian eng thilte nge awm (chemical constituents)?
Thingpui-ah hian thil tam tak a awm a, Carbohydrate, fat leh protein te erawh a pai tel lo tluka ngaih a ni. Thingpui-a thil awm pawimawh zual te chu:
Alkaloids
Catechins
Phenolics (Polyphenols)
Tannins
Caffein
Theanine
ECGC
Flavonoids
Theophylline
Theobromine
Fluoride
Aluminium
Heng chemical-te hi taksa mamawh tak takte an ni hlawm. Heng zinga mi Catechins leh Flavonoids hi Anti-oxidant tha tak nia ngaih an ni. Hengte hi taksa tana tha, cancer hial pawh engemaw chen veng thei nia sawi a ni.
Thingpui thatna te
Zirmi (researchers)-te sawi danin thingpui hian thatna tam tak a nei:-
Thau lutuk tur a veng, green tea tha zuala ngaih a ni.
Anti- depressant tha tak a ni.
Thaw rimchhe tur a veng.
Green tea hi ‘Sun bunt’ damdawi tha tak a ni: hnawih mai tur.
Mi a ti harh vang a, rilru a tichak thei.
Taksa-in natna a dona khawl (immune system) a tichak.
Taksa chet vel dan (physical activity) a pui nasa hle.
Stroke laka taksa vengtu tha tak a ni.
Rul tur leh rannung tur (insect bite) a ti chhe/dal thei (antivenom property).
HIV-AIDS natna a tinep.
Lung leh thisen dawt hrisel nan a tangkai.
Cancer vennaa puitu tha tak a ni.
Zuntlum venna a pui.
Heng bak pawh hi thingpui thatna tam tak sawi tur a la awm.
Thingpui that lohna lam ve thung
Thingpuia awm fluoride hi ruhah a inchhekkhawl thei a, ruh chak lona chi khat ‘oteoflurosis’ siamin ruh a tliak sam.
Thluak lam natna chi khat ‘Alzheimer’s disease’ a thlen (induce) thei.
Thingpui in tam lutuk chuan aluminium toxicity a awm thei.
Chaw pai tawihna a tibuai thei (tannin effect).
Hmeichhe upa lam natna, ‘Premenstrual syndrome’ a tizual thei.
Zunkawng hnathawh a tibuai.
Muthilh theih lohna a thlen.
Kal-a lungte awm a siam thei.
Thingpui sa tak in thin leh thingpuia awm ‘tannins’ hian chawkawng cancer veina ‘risk’ a ti sang.
Thingpui hian ha a tibal (stain).
Heng thingpui that lohna tam zawk hi chu tam tak ina thleng thei chauh an ni.
Tlipna
A bul lama sawi tawh angin thingpui-ah hian taksa tana thil tha sawi sen loh a awm laiin thil tha lo pawh a awm ve tho tih hriat a, tam pui ni lo, a tawk chauha in thiam a ngai tih kan hriat a pawimawh. Khawl nuai (machine process) aiin kuta nuai/chil (thianghlimtaka tih a nih chuan) hi hrisel zawka ngaih a ni. Sa lutuka in hi a tha lo bawk.
Thingpui-ah hian eng thilte nge awm (chemical constituents)?
Thingpui-ah hian thil tam tak a awm a, Carbohydrate, fat leh protein te erawh a pai tel lo tluka ngaih a ni. Thingpui-a thil awm pawimawh zual te chu:
Alkaloids
Catechins
Phenolics (Polyphenols)
Tannins
Caffein
Theanine
ECGC
Flavonoids
Theophylline
Theobromine
Fluoride
Aluminium
Heng chemical-te hi taksa mamawh tak takte an ni hlawm. Heng zinga mi Catechins leh Flavonoids hi Anti-oxidant tha tak nia ngaih an ni. Hengte hi taksa tana tha, cancer hial pawh engemaw chen veng thei nia sawi a ni.
Thingpui thatna te
Zirmi (researchers)-te sawi danin thingpui hian thatna tam tak a nei:-
Thau lutuk tur a veng, green tea tha zuala ngaih a ni.
Anti- depressant tha tak a ni.
Thaw rimchhe tur a veng.
Green tea hi ‘Sun bunt’ damdawi tha tak a ni: hnawih mai tur.
Mi a ti harh vang a, rilru a tichak thei.
Taksa-in natna a dona khawl (immune system) a tichak.
Taksa chet vel dan (physical activity) a pui nasa hle.
Stroke laka taksa vengtu tha tak a ni.
Rul tur leh rannung tur (insect bite) a ti chhe/dal thei (antivenom property).
HIV-AIDS natna a tinep.
Lung leh thisen dawt hrisel nan a tangkai.
Cancer vennaa puitu tha tak a ni.
Zuntlum venna a pui.
Heng bak pawh hi thingpui thatna tam tak sawi tur a la awm.
Thingpui that lohna lam ve thung
Thingpuia awm fluoride hi ruhah a inchhekkhawl thei a, ruh chak lona chi khat ‘oteoflurosis’ siamin ruh a tliak sam.
Thluak lam natna chi khat ‘Alzheimer’s disease’ a thlen (induce) thei.
Thingpui in tam lutuk chuan aluminium toxicity a awm thei.
Chaw pai tawihna a tibuai thei (tannin effect).
Hmeichhe upa lam natna, ‘Premenstrual syndrome’ a tizual thei.
Zunkawng hnathawh a tibuai.
Muthilh theih lohna a thlen.
Kal-a lungte awm a siam thei.
Thingpui sa tak in thin leh thingpuia awm ‘tannins’ hian chawkawng cancer veina ‘risk’ a ti sang.
Thingpui hian ha a tibal (stain).
Heng thingpui that lohna tam zawk hi chu tam tak ina thleng thei chauh an ni.
Tlipna
A bul lama sawi tawh angin thingpui-ah hian taksa tana thil tha sawi sen loh a awm laiin thil tha lo pawh a awm ve tho tih hriat a, tam pui ni lo, a tawk chauha in thiam a ngai tih kan hriat a pawimawh. Khawl nuai (machine process) aiin kuta nuai/chil (thianghlimtaka tih a nih chuan) hi hrisel zawka ngaih a ni. Sa lutuka in hi a tha lo bawk.
0 comments: